پمپ پیستونی

 این پمپها در انواع شعاعی ومحوری ساخته و عرضه میشوند ، هر كدام از این انواع را میتوان بصورت با جابجائی ثابت یا متغیر طراحی نمود . در اینجا ، پیستون ها بصورت شعاعی در اطراف توپی ردیف  شده اند ، در این شكل ، قطعه لغزان ، سمت راست خط محور استوانه سیلندر واقع شده است ، ضمن حركت محور پیستونها یك حركت رفت وآمدی انجام میدهند ، به این ترتیب پیستون هائی كه از روی مدخل پائینی میله مركزی عبور می كنند ، روغن را جذب می كنند در حالیكه پیستونهائی كه از روی دهانه بالائی میگذرند پر از روغن هستند ، باتوجه به اینكه پیستون و حركت قطعه لغزان را بدقت میتوان كنترل نمود ، تنظیم دقیق ظرفیت آبدهی این پمپها از صفر تا بیشترین حد ممكن كار چندان دشواری نیست . 
در نوع محوری ، پیستونها به موازات محورگردان پمپ قرار میگیرند ، گردش محور پمپ موجب دوران استوانه سیلندر میشود ، وجود كفشك نگهدار ، كه خود بوسیله نیروی فنری به صفحه با دامكی متكی شده ، موجب میشود كه پیستونهای پمپاژ كننده درداخل سیلندر خود یك حركت رفت وآمدی محوری انجام دهند . بطوری كه با تنظیم زاویه صفحه بادامكی میتوان كورس حركت پیستون و در نتیجه میزان آبدهی پمپ را محدود نمود . 

– در پمپهائی كه آبدهی متغیر دارند ، برا ی تغییر دادن زاویه صفحه بادامكی از مكانیسم خاصی استفاده  می كنند ، مكانیسم مزبور ممكن است از یك گردونه دستی ، یك وسیله كنترل جبران كننده فشار و یا یك میله كنترل تشكیل شده باشد . هركدام از وسائل نا مبرده شده ممكن است قلابی را كه به صفحه با دامكی متصل شده است . تحرك نمود و زاویه آن را عوض نمایند .
پمپهای تناوبی نسبت به راههائی كه ممكن است آب مورد استعمال قرار گیرد ، به گروههای زیر تقسیم نمود :
1 ـ پمپ مكشی یا بالابرنده . 
2 ـ پمپ فشاری .

تذکر ) – هر كدام از پمپهای یادشده ممكن است ، بصورت یك طرفه یادوطرفه باشند .
 پمپ های مكشی یا بالابرنده  : پمپ مكشی یك طرفه است ، این پمپ از یك سیلندر بازویك سوپاپ مخصوص تشكیل شده است ، در این جا پمپ به آب نیروئی وارد نمی كند . بلكه آن را می مكد . در پمپهای مكشی ،سوپاپ خروجی در داخل پیستون نصب شده وبهمراه آن بالا وپائین می رود .

راه اندازی وعملكرد كامل این پمپ به چهار عمل یا چهار مرحله مختلف نیاز دارد ، كه عبارتند از : 

1 – خروج هوا :
 پیستون بطرف پائین سیلندر رانده شده وهوای موجود از آن خارج میشود ،
2 – ورود آب :
 وقتی پیستون بطرف بالا حركت میكند یك خلاء نسبی ایجاد كرده وفشار جو ، آب را بداخل سیلندر میراند،
3- انتقال آب :
 در حین پائین آمدن پیستون ، آب حبس شده در داخل سیلندر از طریق سوپاپ خروجی به قسمت بالائی سیلندر منتقل میشود، .
4- خروج آب :
 با صعود پیستون ، آب داخل سیلندر تخلیه میشود ، . پس از هواگیری پمپ و انجام شدن كارهای مقدماتی ، سیكل عملكرد پمپ در یك رفت و برگشت پیستون آن تكمیل می شود ، حركت به طرف پائین پیستون ، ضربه انتقالی و حركت بطرف بالا آن مكش ورانش نامیده می شود چون در یك نوبت آب بداخل پیستون كشیده شده و در یك نوبت از آن تخلیه می شود .