بلبرینگ های خود تنظیم
این نوع بلبرینگ دارای دو ردیف ساچمه با یک حلقه بیرونی مشترک است که شیار ساچمه در آن به صورت منحنی بوده و این باعث ایجاد خاصیت خودتنظیمی بلبرینگ در مواقع انحراف و ناهمراستایی شافت می شود. در صورتیکه قدرت تحمل بار این نوع بلبرینگ کافی نباشد، می توان از رولبرینگ های بشکه ای Spherical roller bearings که دارای خاصیتی مشابه هستند استفاده نمود. قدرت تحمل بار آن دسته از بلبرینگ های خودتنظیم که پسوند E دارند از نوع مشابه استاندارد (بدون E) بالاتر است. انواع مختلف این نوع برینگها عبارتند از:
نوع بدون کاسه نمد Unsealed، با کاسه نمد در دو طرف بلبرینگ و نوع سوم با حلقه داخلی عریض Extended inner ring است. سوراخ داخلی آنها در دو نوع استوانه ای و مخروطی (با شیب 1:12) معمولاً تولید می شود که در حالت دوم از بوش مناسب به همراه واشر و مهره قفلی برای تثبیت برینگ باید استفاده شود. بلبرینگ های خودتنظیمی که حلقه داخلی آنها عریض است در شافت هایی بکار برده می شود که دقیق پرداخت شده باشند. تلورانس مخصوص قطر داخل این نوع برینگها عمل جا زدن و در آوردن آنها را تسهیل می کند. با استفاده از شکاف موجود بر روی حلقه داخلی آنها با یک پین یا پیچ می توان از لغزش حلقه بر روی شافت جلوگیری کرد. مقدار ناهمراستایی مجاز بلبرینگ های خودتنظیم مقادیر مشخصی است که در جدول صفحه روبرو آورده شده است. پنجره ساچمه Cage این نوع برینگها در انواع مختلف فولادی، برنجی و پلی آمیدی، بسته به سری اندازه برینگ تولید می شود. سری بخصوصی از این نوع بلبرینگ ها دارای ساچمه هایی هستند که کمی از لبه بلبرینگ بیرون زده اند که به این مسئله در موقع طراحی قطعات مجاور باید توجه نمود. مقادیر این بیرون زدگی protrusion در جدول روبرو آورده شده است. کاسه نمد این بلبرینگ ها پلاستیکی بوده (پسوند SR1 در جلوی برینگ) و بلبرینگی که کاسه نمد داشته باشد قبلاً با گریس پر شده است.
|
Angular misalignment |
|
|
Permissible Angular misalignment |
Bearings |
|
degrees |
– |
|
3 2,5 3 3 2,5 1,5 3 1,5 2,5 3 |
108,126,127,129,135 Series 12 (E) Series 13 (E) Series 14 Series 22 (E) Series 22 E-2RS1 Series 23 (E) Series 23 E-2RS1 Series 112 (E) Series 113 (E) |
|
Protrusion C1 |
Bearing |
|
mm |
– |
|
1,3 0,7 1 1,5 2,5 2,6 2,6 2,2 2 2 2,5 3 2,4 2,8 |
1224 (k) 1226 1318 (k) 1319 (k) 1320 (k) 1321 (k) 1322 (k) 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 |
محفظه های مناسب برای بلبرینگ های خود تنظیم عبارتند از:
محفظه های پایه دار Plummer black housing و محفظه های فلانژی Flanged housings مقدار تحمل بار محوری آن دسته از این نوع برینگها که بر روی بوش سوار می شوند به اصطکاک بین بوش و شافت بستگی دارد. مقدار مجاز این بار را می توان از رابطه ذیل بدست آورد: Fap=3Bd حداکثر بار محوری مجاز، Fap=N پهنای برینگ، B=mm قطر داخلی برینگ، d=mm
حداقل بار Minimum load
همانگونه که قبلاً گفته شد، جهت جلوگیری از لغزش ساچمه ها بر روی شیار و حصول یک کارکرد مناسب، برینگ همیشه باید تحت یک بار قرار داشته باشد. مقدار حداقل این بار از رابطه روبرو بدست می آید: بار شعاعی حداقل، Frm=N ضریب بار حداقل Kr= برای برینگ های سری 14 30= برای برینگ های سری 113E, 112(E), 22, 13(E), 12(E) 40= برای برینگ های سری 13, 22E 50= ویسکوزیته روغن روانکار در دمای کاری، V=mm2/S سرعت دورانی برینگ، n=r/min قطر متوسط dm=mm, 0.5(d+D) که معمولاً وزن قطعات مجاور برینگ و نیروهای خارجی از مقدار محاسبه شده تجاوز می کند، ولی در خلاف حالت فوق باید بطریقی بار حداقل را بر روی بلبرینگ اعمال کرد.
جا زدن برینگهایی که سوراخ داخلی آنها مخروطی است Mounting bearings with tapered bore
این نوع برینگ ها همیشه با انطباق تداخلی بر روی شافت یا بوشها نصب می شوند. معیار سنجش میزان تداخل به یکی از دو روش: کاهش لقی شعاعی یا مقدار پیشروی حلقه داخلی برینگ بر روی محل قرار گرفتن خود تعیین می گردد. بعد از نصب صحیح، حلقه بیرونی باید براحتی بدور محور خود بچرخد، ولی وقتی که بخواهیم آن را از طرفین منحرف کنیم باید کمی مقاومت داشته باشد. در نصب بلبرینگهایی که لقی داخلی آنها در کلاس C3 است می توان یکی از روشهای: مقدار زاویه چرخش آچار گلویی خاردار (a) که برای سفت کردن مهره جلوی بلبرینگ استفاده می شود یا مقدار پیشروی بلبرینگ بر روی جای خود (S)، جهت رسیدن به انطباق مورد نظر استفاده نمود.
|
جابه جایی محوری |
مقدار چرخش زاویه ای مهره |
قطر داخلی برینگ |
|||||
|
Mean residual clearance after mounting bearings with initial clearance |
Axial displacement S Bearings of series |
Tightening angle α |
Bearing Bore diameter |
||||
|
C3 |
Normal |
23 K |
22 K |
13 K |
12K |
d |
|
|
مقدار متوسط لقی باقیمانده بعد از نصب برینگ با لقی های اولیه قید شده: نرمال یا بالاتر از نرمال (C3) |
|||||||
|
m µ |
mm |
degrees |
mm |
||||
|
20 20 20 |
10 10 10 |
– 0,23 0,23 |
– 0,22 0,22 |
0,23 0,23 0,23 |
0,22 0,22 0,22 |
70 70 70 |
20 25 30 |
|
20 20 25 |
10 10 15 |
0,30 0,30 0,33 |
0,30 0,30 0,31 |
0,30 0,30 0,34 |
0,30 0,30 0,31 |
70 70 70 |
35 40 45 |
|
25 30 30 |
15 15 15 |
0,33 0,40 0,40 |
0,31 0,39 0,39 |
0,34 0,41 0,41 |
0,31 0,40 0,40 |
70 90 90 |
50 55 60 |
|
30 40 40 |
15 20 20 |
0,40 0,46 0,46 |
0,39 0,43 0,43 |
0,41 0,47 0,47 |
0,40 0,45 0,45 |
90 120 120 |
65 75 80 |
|
40 40 40 |
20 20 20 |
0,59 0,59 0,59 |
0,54 0,54 0,54 |
0,60 0,60 0,60 |
0,58 0,58 0,58 |
120 120 120 |
85 90 95 |
|
40 55 55 |
20 25 25 |
0,59 – 0,69 |
0,54 0,66 0,66 |
0,60 – 0,70 |
0,58 0,67 0,67 |
120 120 120 |
100 105 110 |
|
55 |
25 |
– |
– |
– |
0,67 |
120 |
120 |
در روش زاویه ای، قبل از نصب، روزه های مهره قفلی و طرفی از آن که با بلبرینگ در تماس قرار می گیرد، باید با خمیر دی سولفید مولیبدن یا روانکاری مشابه پوشیده شود و روی بوش نیز کمی روغن زده شود. بعد از رسیدن به انطباق مورد نظر، مهره را باز کرده، با انداختن واشر قفلی در جلوی برینگ، مهره را مجدداً می بندیم. ذکر این نکته ضروریست که زاویه چرخش از زمانی محسوب می شود که مهره را با دست سفت کرده تا به جلوی بلبرینگ می رسد. در روش مقدار پیشروی بلبرینگ بر روی شافت یا بوش نیز آنقدر برینگ را روی محل خود هل می دهیم تا سفت شود.